BARINAKLAR

  Hayvan barınaklarını dizayn ederken, sizin nasıl gördüğünüz değil, onların nasıl gördüğünü bilmek gerekir. Bazen çok modern diye yaptığınız yapılar, geri dönüşü olmayan zararlar verir buda ineklerinizde telafisi mümkün olmayan problemlere  yol açar.

   İneklerde ortalama yaşam yaşı en az 6 yaş olmalıdır, kısaca inek hayatı boyunca en az 4 buzağı doğurmalıdır. USA ve bazı Avrupa ülkelerinde bu rakam 2-3 buzağı arasında kalmaktadır. Ülkemizde ise bu rakam farklı değildir. Bunun başlıca nedenlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür. 

-Ayak hastalıkları

-Mastitis

-Kısırlıklar ve sonuçta tüm bu problemlerin buluştuğu ortak nokta barınaklarda yapılan hatalardır. Araştırıldığında Almanya gibi meraya dayalı işletmelerde bu problemler sıklıkla karşımıza çıkmaz iken USA gibi kapalı ve  gezinti alanı bulunmayan  barınaklarda en üst rakamlara ulaşmaktadır. İsrail gibi merası olmayan, fakat barınakları doğa taklit edilerek dizayn edilen hayvan başına 22 metrekare çatı örtüsü bulunan barınaklarda yukarıdaki problemler nerdeyse yok denecek kadar azdır. 1970 yılların başından beri yurt dışından düve ithal eden ülkemiz 2016 yılında halen inek açığını kapatmak için ithalata son hızla devam etmektedir. İthalatın nedenini, düşük süt fiyatlarında arayan yetiştiricilerimiz, neden ineklerini kestirdikleri sorulunca süt fiyatlarının düşük oluşunu öne sürerler, ama hiç kimse 25 lt süt veren ineğini kestirmez. Mezbahaya giden inekler genelde kısır, ayak hastası ve mastitli ineklerdir.

Her yıl doğuran, ayak hastası olmayan, mastitis olmayan inek sürüden ayrılmaz. Bu da sizin istediğiniz bir barınakla değil ineklerinizin istediği barınaklar ile mümkündür.  

Peki bu barınaklar nasıl olmalıdır ?

1.Hava akımı 

  İnekler soğuk kış hayvanlarıdır, soğuktan etkilenmezler +5C - +8C ideal ısıdır, sıcağı sevmezler, sıcak havalarda yatmazlar, yem yemezler (kaba yemler parçalandıklarında çok daha fazla ısı açığa çıktığı için tercihleri kesif yemden yana olur buda asidosise neden olur ve laminitis vakaları ortaya çıkar),kızgınlığa gelmezler (kan akımı sıcak havalarda azaldığı için, kanla taşınan hormonlar azalır, uterusa giden kan azalır, gebe kalsalar bile beslenemeyen embriyo ölür). İnekler sert rüzgarlardan etkilenirler. Sonuçta istedikleri havadar ve serin barınaklardır. Ayak hastalıklarının en büyük nedeni ıslak zeminlerdir( esmeyen barınaklarda zemin kurumaz ıslak kalır). 

2. Yataklık dizaynı 

İnekler doğada nasıl yatıp kalkıyorsa onlara yaptığınız barınaklarda aynı koşulları sağlamalısınız.

3. Yemlikler

 İnekler normal yaşantılarındaki gibi yemek isterler.

4. Gübre yönetimi

 Sağmal bir inek günde yaklaşık 50 kg dışkı çıkarır bunun    5 kilo kadarı kuru gerisi sudur. 500 başlık bir sürüyü düşünürsek sadece anneler günde 25.000 kg dışkılar. Bir inek günde 0.05 metreküp dışkılar 500 X 0.05 =25 metreküp eder.

Heifer (düve), lactating cow (sağmal), Dry cow (kuru) günlük dışkışama miktarları libre /gün olarak hesaplanmıştır.

Barınaklar planlanırken gelecekteki hedefiniz veya kapasiteniz ne olacaktır, bunun için yeterli alanınız var mı, büyüme durumunda ilave barınakları nereye yerleştireceksiniz ? bunlar hali hazırda bulunan barınaklarınızın rüzgarını kesecek mi ? gübre için eski sisteminizinkine bağlantılı olacak mı ? yoksa yeni bir gübre havuzu mu yapacaksınız ?

   Barınakların yerleşimi, sıcak bölgelerde kısa kenarlar doğu-batı yönünde olmalıdır, soğuk ve güneşin az olduğu bölgelerde ise bunun tam tersi olacak şekilde yapılandırılmalıdır.

   Barınaklar planlanırken yapılan en büyük hatalardan birisi ineğin yatacağı yerin planlanmasıdır, Bir yerden yatak ölçüleri alırız veya birisi çizer ama bu ölçüler niçin böyledir sorgulanmaz ve sonuçta inekler yatmaz. Bu da problemlerin başlangıç odağını oluşturur. Halbuki izlenmesi gereken öncelikle doğada bu hayvanlar nasıl yatıp kalkıyor ?